14 Mayıs’ta yapılan milletvekili seçimlerinde Hatay’da en yüksek oyu Türk Personel Partisi (TİP) aldı. Gezi davasında 18 yıl tutuklu kalan ve 25 Nisan 2022’de tutuklanan avukat Can Atalay, TİP’ten milletvekili seçildi. Milletvekilliği görevini de alan Atalay’ın tahliyesi için Yargıtay’a başvuruda bulunuldu ancak halen cezaevinde.
ANAYASA NE DİYOR?
Anayasa’nın 83. maddesi yasama dokunulmazlığını tanımlar. Milletvekili dokunulmazlığı olarak da bilinen milletvekili dokunulmazlığına ilişkin anayasada şu ifadeler yer alıyor:
“Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesinin seçiminden önce veya sonra verilen cezanın yerine getirilmesi, üyelik unvanının sona ermesine bırakılır; üyelik süresince zamanaşımı işlemez.”
TEK İSTİSNA MADDE 14
83. sayıda milletvekili seçilen bir kişinin dokunulmazlık hakkını kazanmasının önünde tek bir engel var. Soruşturmaya seçimden önce başlanması kuralıyla dokunulmazlık hakkı, Anayasa’nın 14. maddesinde yer alan “Milleti yok etmeye yönelik faaliyetler şeklinde kullanılamaz” hükmüne yer verilen bir suçun işlenmesi halinde kullanılamaz. Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü ve insan haklarına dayalı demokratik ve laik Cumhuriyeti ortadan kaldırmak”.
18 YIL HAPİS
TİP’ten milletvekili seçilen Can Atalay, Türk Ceza Kanunu’nun 312’nci maddesinde yer alan “hükümeti devirmeye teşebbüse yardım” suçundan 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Yargıtay’ın da onadığı bu karar Yargıtay’da. Yani Atalay hakkında kesin bir karar yok.
CUMHURİYET DAVASINDA ŞIK’IN AVUKATI YAPTIRILDI
Ayrıca Cumhuriyet davasında bozma kararı veren Yargıtay Ceza Kurulu’nun bozma kararlarından biri de, seçilmesine rağmen 7 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılan Ahmet Şık’ın cezasının onanması oldu. bir milletvekili. Yargıtay Ceza Genel Kurulu, “terör örgütüne üye olmak” suçundan hapis cezasına çarptırılan Şık’ın anayasanın 83. maddesinde öngörülen milletvekilliği dokunulmazlığını şu nedenlerle kazandığını vurguladı: milletvekili olarak seçilmesi.
AYM’YE GÖRE 14. MADDEDE BELİRSİZLİK VAR
Atalay’a “hükümeti devirmeye teşebbüse yardım etmek” suçundan verilen ve henüz kesinleşmeyen hapis cezası, dokunulmazlık hakkını kullanamama riski taşıyor. Bununla bağlantılı olarak anayasanın 14. maddesinde yer alan “Demokratik ve laik cumhuriyeti ortadan kaldırmaya yönelik faaliyetlerde bulunulamaz” kararı gösterilmektedir.
Ancak Anayasa Mahkemesi’nin Leyla Güven’in 4 Temmuz 2022 tarihli başvurusuna ilişkin kararında, Anayasa’nın 14. maddesine ilişkin belirsizlik olduğu belirtiliyor. Yargıtay kararında, “Anayasa’nın 14. maddesi kapsamına giren ve dolayısıyla yasama dokunulmazlığının istisnasını teşkil eden suçlara ilişkin düzenleme bulunmadığı” belirtiliyor. Anayasa Mahkemesi bu ilişkiye dayanarak Leyla Güven’in kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
AVUKAT TAŞÇI: TARTIŞMA YOK; TAHLİYE ZORUNLU
Can Atalay’ın avukatlarından Akçay Taşçı, “Seçilmiş bir milletvekilinin tahliyesi hukuki bir ihtilaf değil, hukuki bir zorunluluktur” dedi. Taşçı, “Anayasa’nın 83. maddesi tartışmaya yer bırakmıyor, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararı olmadan bir milletvekilinin hapsedilmesi mümkün değil diyor” dedi. Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun Cumhuriyet davasındaki bozma kararı, Ahmet Şık’ın milletvekili seçildiği için yargılanmasının durdurulması yönünde. vurguladı. Taşçı, “Can Atalay’ın cezaevinden bir gün bile kaybetmeden salıverilmesi hukuken zorunludur” dedi.
